Ouderzorg van de toekomst móet anders door tsunami aan ouderen en gebrek aan zorgpersoneel
De houdbaarheid van de ouderenzorg staat onder druk. Niks doen is geen optie. Het is tijd om het echt anders te doen. Met die urgente boodschap hoopt zorgorganisatie Mijzo het grote publiek te bereiken. “Als zorgorganisatie kunnen we dit niet alleen oplossen. Iedereen in de samenleving heeft hierin een belangrijke rol. Er is geen tijd te verliezen!”
Zorglocatie Dongepark in Dongen was donderdagavond 16 juni jl. ruim anderhalf uur het toneel van illusionist en presentator Niels Houtepen. Hij leidde een talkshow met interessante gasten namens zorgorganisatie Mijzo en verwonderde tussendoor het publiek met illusionaire trucs en rake overpeinzingen. De boodschap was helder. Door de tsunami aan ouderen en het grote gebrek aan zorgpersoneel moet de ouderenzorg anders georganiseerd worden. Ook omdat de client dat wil.
Feit is dat zorgorganisatie Mijzo al enige tijd deze urgente boodschap uitdraagt. Zeker niet om enige verantwoordelijkheid af te schuiven, maar juist om de urgentie van een groot maatschappelijk probleem bloot te leggen. Want de huidige ouderenzorg is onhoudbaar voor de toekomst. Nu al kampt Mijzo op een personeelsbestand van 3.500 zorgmedewerkers met een tekort van 500 professionals door ziekte en vacatures. En dat probleem wordt alleen maar groter.
Harde cijfers
Zorgbestuurder Mireille de Wee lichtte tijdens de talkshow de nijpende situatie nog eens duidelijk toe: “Komende jaren stijgt het aantal 90-plussers met 200%, tegelijkertijd gaat 30% van het zorgpersoneel met pensioen, terwijl er nú al schrijnende tekorten zijn. Onze samenleving ziet er op korte termijn dus drastisch anders uit. Dit vraagt inspanningen van iedereen”, benadrukte ze.
Samen met collega’s en leden van de cliëntenraad stond ze stil bij de drastische gevolgen van deze harde cijfers. “Waar nu nog vier werkenden staan tegenover één oudere, zijn dat er twee tegenover één oudere in 2040. Dit heeft directe gevolgen voor onze samenleving. Mijzo stimuleert iedere oudere in Nederland om thuis te blijven wonen, eigen keuzes te maken en zo lang mogelijk zelfstandig en onafhankelijk van zorg te blijven, met de hulp van het eigen netwerk. Wanneer het niet meer gaat, komt Mijzo in beeld. Op deze manier kunnen we kwalitatief goede zorg blijven bieden aan de mensen die dit het hardst nodig hebben.”
Het is de bedoeling dat elke oudere zo gezond mogelijk richting zijn oude dag gaat, dat er gekeken wordt naar passende woonvormen, ook als er uitdagingen ontstaan in de laatste levensfase, en dat er voldoende mensen om je heen staan. “Dat betekent dat we mensen gericht moeten voorbereiden op het ouder worden. Hiervoor zetten we bijvoorbeeld re-ablement in, wat wij Langer Actief Thuis (LAT) noemen. Een succesvolle aanpak die in Denemarken bewezen effectief is en binnen Mijzo leidt tot 60% minder zorgvragen. Met Langer Actief Thuis houden mensen langer de eigen regie en voelen zich vrij het leven te leiden dat ze willen. Dat gevoel van vrijheid is zo belangrijk. Het mes snijdt dus aan twee kanten.”
Ondersteuning door technologie én mantelzorgers
Zorgprofessionals hebben voor de zorg van cliënten voortaan veel ondersteuning nodig van mantelzorgers en andere naasten. Maar ook technologische hulpmiddelen en sociale innovaties, zoals LAT en virtuele wijkverpleging zullen uitkomst bieden. “Dit is geen beleid voor de toekomst, dit zetten we nu al in om het aantal zorgvragen voor onze medewerkers terug te dringen.”
Eén van de talkshowgasten, een teammanager bij Mijzo, vertelde hoe praktische tools als een GPS-horloge, medicijndispenser of een detectiematras de zorg nu al ontlasten. “Monitoring gebeurt via technologie, waardoor wij minder mensen hoeven in te zetten, mensen langer zelfredzaam kunnen blijven, zorg kunnen uitstellen én de mantelzorger op laagdrempelige wijze kunnen meenemen in dagelijkse taken. Voor veel taken die nu veelal bij zorgpersoneel liggen, is écht geen tijd meer. Denk aan een bezoek aan het ziekenhuis, de afwas doen, steunkousen aan- of uitdoen of iemand op bed leggen. Dit zijn niet meer vanzelfsprekend taken voor het zorgpersoneel. Cliënten, naasten, buren en medewerkers zullen samen de uitdagingen van de toekomst aangaan om zorg en ondersteuning te kunnen blijven bieden.”
Ze werd in haar pleidooi bijgestaan door collega’s. “We zullen samen écht anders moeten gaan kijken naar het ouder worden en naar wat vanzelfsprekend is om aan zorg te verlangen en wat niet.”
De zorg verbindt ons allen
Niels Houtepen sloot voor tientallen mensen in het theater van zijn woonplaats en enkele honderden kijkers via de livestream af met een ogenschijnlijk onmogelijke legpuzzel. Hij gebruikte daarbij de rake woorden: “Deze act staat voor een metafoor. Hoe je ook kijkt naar de verschillende onderwerpen uit de talkshow van vanavond, de zorg verbindt ons allen. We hebben samen een puzzel te leggen in het frame van de maatschappelijke opdracht. Soms voelt het als chaos, maar als je het echt samen doet en passie voor de ander én het leven toevoegt, past het altijd in het kader van je ware ik.” Hoeveel puzzelstukjes en uitdagingen hij ook toevoegde, de puzzel bleef passen.